آیات مهدوی : آیه 46 سوره ابراهیم
آیه 46 سوره ابراهیم(مشاهده آیه)
وَقَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ وَعِنْدَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ وَإِنْ كَانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبَالُ
و آن ستمکاران بزرگترین مکر و مهمترین سیاست خویش را به کار بردند ولی مکر آنها پیش (قدرت و تقدیر) خدا (هیچ) است هر چند مکر (و سیاست) آنها به پایه‌ای باشد که کوهها بدان از جای کنده شوند.
| نام تفسیر | شرح تفسیر |
| تفسیر جامع | عياشى در آيه وَ قَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ (وَ عِنْدَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ) وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ از جميل بن دراج روايت كرده گفت شنيدم كه حضرت صادق عليه السّلام ميفرمايد مكر بنى عباس بوسيله قائم ما حضرت حجة عليه السّلام از بين ميرود هر چند كه مكر آنها دلهاى مردم را از جا كنده باشد. و شيخ در كتاب مجالس بسند خود از ابى بصير روايت كرده گفت حضرت صادق عليه السّلام ميفرمود اى مردم از خدا بپرهيزيد و ائمه خود را اطاعت نموده آنچه كه ميگويند بگوئيد و مواردى را كه ائمه شما سكوت مينمايند شما هم ساكت شويد زيرا شما در زمان سلطنت كسى هستيد كه خداوند در باره آنها ميفرمايد وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ و از اين عبارت بنى عباس را اراده فرموده و در تعقيب بيانات خود فرمودند پس شما پرهيزكار باشيد و امانات را بصاحبانش مسترد نمائيد و حج خانه كعبه را ادامه دهيد زيرا زيارت خانه كعبه مكروهات دنيا را از شما دفع مينمايد و هولهاى روز قيامت را از شما دور خواهد كرد. |
| تفسير شريف لاهيجي | وَ قَدْ مَكَرُوا مَكْرَهُمْ و بتحقيق پيش ازين كافران حيله كردند نهايت حيله در ابطال حق و استقرار باطل چنانچه مشركين زمان تو درباره تو كردند و شما را از مكر آنها محفوظ و مصون داشتم وَ عِنْدَ اللَّهِ مَكْرُهُمْ اى و عند اللَّه جزاء مكرهم، يعنى نزد خداى تعالى است جزاء مكر و حيله ايشان بنا برين مضاف محذوفست وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ كلمه «ان» بمعنى «ما» نافيه است، اى و ما كان مكرهم لتزول منه الجبال، يعنى و نبود مكر ايشان با وجود عظمت و شدت تا بحدى كه زايل گردد از آن مكر كوهها پس چگونه توانند كه باين مكر دلايل و حجج انبيا را كه أقوى و احكم از جبال است بر هم زنند؟ و محتمل است كه كلمه «ان» وصلى باشد باين تقدير كه «و ان كان مكرهم معدا لتزول منه الجبال» يعنى مكر كردند ايشان و نفعى بر آن مترتب نشد اگر چه بود مكر ايشان آماده شده تا اينكه زايل شود از آن كوهها، و بعضى كلمه «ان» را مخففه از مثقله گرفته اند و تقدير كلام را چنين گفته اند كه: «انهم مكروا ليزيلوا ما هو كالجبال» و كسايى بفتح لام اول و ضم لام ثانى خوانده تا آنكه «ان» مخففه از مثقله باشد و «لام» مفتوحه فارق باشد ميان ان مخففه از مثقله و غير آن على بن ابراهيم روايت كرده كه «وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ اى و ان كان مكر بنى فلان» عياشى از جميل بن دراج روايت كرده كه من از حضرت صادق عليه السّلام شنيدم كه در تفسير «وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ» فرمودند: «و ان كان مكر بنى العباس بالقائم لتزول منه قلوب الرجال» و همچنين عياشى از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام روايت كرده كه چون نمرود خواست كه خداى آسمان را ببيند فرود: چهار بچه نسر آوردند و آن را تربيت كردند تا آنكه بزرگ شدند پس تابوتى فرمود ساختند و شخصى را در آن تابوت جا دادند و در وسط تابوت چوبى نصب كردند و در بالاى آن چوب پارچه گوشتى پس آن نسور از اشتياق گوشت بپرواز آمدند تا آنكه كوه بلند از نظر آن شخص غايب گرديد خوف عظيم در دل او جا كرد ازينست كه حق تعالى مي فرمايد: «وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ لِتَزُولَ مِنْهُ الْجِبالُ» و در مجمع البيان آورده كه در قرائت شاذه از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام روايت كرده اند كه «وَ إِنْ كانَ مَكْرُهُمْ» را «و ان كاد مكرهم» قرائت ميكرده اند اللَّه اعلم. |
| تفسیر عیاشی | « العیاشی : بِاِسنادِهِ عَن جَمیلِ بنِ دُرّاج ، قال : سَمِعتُ اَباعَبدِالله علیه السلام یَقُولُ : « وَ اِن کانَ مَکرُهُم لِتَزولَ مِنهُ الجِبالُ» وَاِنّ مَکرَ بَنی العَبّاسِ بِالقائِم علیه السلام لَتَزُلُ مِنهُ قُلوبُ الرِّجالِ ». « عیاشی به سند خود از جمیل بن دراج آورده است که گفت : شنیدم حضرت ابوعبدالله علیه السلام می فرمود : «هر چند مكرشان چنان باشد كه كوهها را از جا بركند!» و به درستی که از مکر بنی عباس نسبت به قائم علیه السلام دلهای مردان از جای کنده می شود » . |