نیابت از امام زمان (ع)

وظیفه ی دیگر علاوه بر دعا، نیابت است و آن این است که کلیه ی اعمال مستحبی خود را به نیابت از امام زمان علیه السّلام انجام دهید.1 این بسیار اثر دارد و من خیلی اشخاص را نمونه دارم که انجام دادند و نتیجه گرفتند و بعد بسیار تشکّر کردند. می خواهی به زیارت امام رضا علیه السّلام بروی؛ به نیابت از حضرت حجت علیه السّلام برو. فرض کنید امام زمان علیه السّلام به شما پول داده اند که به نیابت از ایشان به زیارت جدّشان امام رضا بروی (هم چنان که ممکن است فردی شما را نایب کند و پول بدهد که به نیابت از او به زیارت امام رضا بروی).

فرض هم ندارد؛ « بِیُمنِهِ رُزِقَ الوَری» هر چه داری به برکت آن حضرت و تصدّق سر ایشان به شما رسیده است؛ بفهمید یا نفهمید. هر کس می خواهد دارا و قدرتمند شود به امام زمان علیه السّلام توجّه کند که او «یدالله» و « باب الله» است.2 وقتی به نیابت آن حضرت به زیارت رفتی، اولین اثرش این است که تو را راه می دهند. شما اگر خواسته باشید نزد بزرگ، رییس یا پادشاهی بروید، اگر تنها بروید راهتان نمی دهند. امّا اگر نامه ای از فرد بزرگی که همتای اوست داشتید ، شما را با احترام می برند و به طور خصوصی هم پذیرایی می کنند. اگر ما نامه ای و نیابتی از ناحیه ی امام زمان برای بارگاه امیرالمؤمنین ، امام حسین، امام رضا و سایر ائمّه علیهم السّلام داشتیم، ملائکه استقبال می کنند که این فرد، نایب امام زمان علیه السّلام است و این عنوان نیابت یک شوکت و جلالی به شما می دهد که تا قرب بارگاه الاهی نیز شما را بالا می برند. به هر کدام از مَشاهد مشرّفه و عتبات و امام زاده گان ، حتّی زیارت اهل قبور از علما و اخیار و ابرار و مؤمنین که می خواهی بروی به نیابت از امام زمان علیه السّلام برو.

فرض کن حضرت به تو پول داده اند و تو را مأمور کرده اند که این زیارت ها را انجام دهی. آن حضرت تو را به زیارت اهل قبور فرستاده اند تا یازده سوره- ی توحید3 و هفت سوره ی قدر4 را به نیابت از آن حضرت برای اهل قبور بخوانی . این هدیه ی تو در شرف های سلطنتی امام زمان علیه السّلام گذاشته می شود و به ارواح آن ها می رسد. می خواهی صله ی رحم کنی و مثلاً به برادر زاده ی فقیرت کمک کنی؛ به نیابت از امام زمان علیه السّلام انجام بده. خلاصه، هر عمل مستحبّی که دارید به نیابت از آن حضرت انجام دهید. این حلوایی است که تا نخورید نمی دانید. اگر مزه اش را بچشید دیگر رها نمی کنید. شیعیان سابق به نیابت امام زمان علیه السّلام ، نایب می گرفتند.

خودشان اگر نمی توانستند بروند، پول می دادند و نایبی می گرفتند تا به نیابت آن حضرت، به حج یا زیارت برود. شما اگر حج واجب رفته اید، یک سفر دیگر ، به نیابت از حضرتش به حج بروید. اگر هیچ چیز حالیِ شما نشد و همان طور که بودید باقی ماندید، مرا نفرین کنید. اگر خودت نمی توانی بروی، پول را به کسی بده که او به نیابت امام زمان علیه السّلام به مکّه برود. شیعیان سابق چنین می کردند. ابو محمد دَعلَجی یک نفر حجّه فروش است یکی از شیعیان گفت می خواهم یک نیابتی برای امام زمان بدهم. ابو محمد- چون خودش و پسر بزرگش نیابتی را قبول کرده بودند- پسر کوچکش را نشان کرد و از روی طمع پذیرفت و نیابت را به او داد؛ در حالی که آن پسر شراب خوار بود. در مِنی یا عرفات، امام زمان علیه السّلام بر او حاضر شدند و به او فرمودند: « مردم به تو پول می دهند برای نیابت آن بزرگواری که می دانی. امّا تو پول نیابت را می دهی به آن بچه ی شراب خوارت؟! به زودی در مقابل این بی اعتنایی و بی احترامی که کردی، چشمت کور خواهد شد.» و چهل روز پس از سفر، چشم هایش کور شد که چرا پول نیابت را به جوانی شراب خوار داده است.5 به هر حال ، منظور این است که شیعیان سابق یا خودشان می رفتند یا نایب می گرفتند؛ به نیابت امام زمان علیه السّلام . اگر این کارها را انجام دهید، به خدا قسم، چیزهایی خواهید فهمید که اگر صد سال دیگر هم زنده باشید، آن را نمی فهمید. مُحال است شما کسی را دوست بدارید و با جدیت در طریق دوستی او عمل کنید؛ جز این که آن طرف هم به شما متوجه خواهد شد. مَحبّت از باب اضافه و از امور طرفینی است؛ یک سرش به این طرف و سرِ دیگر به آن طرف بسته است.

اگر به یک محبوبی، مَحبّت پیدا کردید، آن محبوب هم محبّ شما خواهد شد و اندک اندک این دوستی، دو طرف را به هم می رساند. هر چه قدر هم که دوستی بالا برود، پیوند و اتصال محکم تر و بُعد و فاصله کمتر می شود. شما باید امام زمانتان را دوست بدارید. در هر مجلسی که نشستی، ذکر او کن؛ اسمش را ببر ؛ فضایلش را بگو؛ درباره اش دعا کن. این ها اندک اندک تو را نسبت به حضرت مهربان تر می کند. بعد به عمل بپرداز. مقداری پول خرج کن.6 یک قدری باید در راه امام زمان از پول گذشت. دو نوع پول خرج کردن داریم: یکی همین که گفتم که آن را ترک نکنید زیرا تجربه شده و آزمایش شده ی صدها نفر است. به خود صاحب الزمان علیه السّلام ، هر کس مشغول این کار شده ممنون و متشکّر است و چه تقدیر ها که از من کرده اند و چه خیرهای دنیوی دیده اند؛ حالا سعادت های آخرتی بماند. جوان ها! دست به دامن او بزنید. برای او تلاش کنید و همه روزه برای سلامتی او صدقه بدهید. سید بن طاووس- که مرد عجیبی بوده است- به فرزندش سید محمد می گوید: بابا جان، اگر می خواهی برای بچه هایت صدقه بدهی، اول برای امام زمان علیه السّلام صدقه بده؛ بعد برای بچه ها. اگر به سفر می روی، اول صدقه برای امام زمان و بعد برای خودت بده.

امام زمان هم بشر است و محلّ وارد شدن بلا. خودشان هم برای خودشان صدقه می دهند. صدقه، رفع و دفع بلا می کند. دعای فرج را در قنوت بخوانید، دعا برای سلامتی و حفظ حضرت است: اَللّهُمَّ کُن لِوَلیِّکَ ... او هم باید در پناه و حفظ خدا باشد. نگو حاجت به صدقه ی من ندارد. البتّه که او احتیاج به صدقه ی تو ندارد امّا تو با این کار ، خودت را در دربار خدا و امام زمان علیه السّلام مقرّب می کنی. برای صدقه هم لازم نیست پول سنگینی بدهی. تو آقازاده، از پول تو جیبی خودت مقدار کمی بده که صدمه به هیچ کجا نزند. طوری شروع کنید که بتوانید ادامه دهید. نگوآخر سال جمع می کنم؛ یک دفعه می دهم. نه، روز به روز صدقه بده. اگر می- توانی شب هم صدقه بده7 ؛ چون دلِ انسان دنبال پول خویش است، همین که مداوم و پیوسته بود، متوجه او می شوی و اخلاص تو نسبت به حضرت زیادتر می شود.

این وقتی مکرر شد و شب و روز امام زمان در فکرت آمد ، بعد از دو سه ماه می بینی که جور دیگری شده است؛ امام زمانی شده ای. مَحبّت تو نسبت به آن حضرت محکم تر می شود. پیوندت استوارتر می شود. شب و روزی بر تو نمی گذرد جز این که به فکر حضرت هستی. یک سال عمل کنید بعد خودتان چیزهایی خواهید فهمید. خودت دنبال کار را می گیری و دیگران را هم به راه می کشی و می آوری. چیزهایی می فهمی. در خواب یا بیداری ، در مال و در فکر، در فهمت چیزهایی پیدا خواهد شد.هر صبح و شام برای او صدقه بدهید. کم بدهید امّا مداوم،8 در همه روز و همه شب.

پی نوشت ها:

1. امام جواد علیه السّلام در جواب موسی بن قاسم – که در ایّام حج به نیابت از یکایک معصومین علیهم السّلام طواف انجام داده بود- فرمود: « اِستکثر مِن هذا فَإنَّهُ أفضل ما أنت عاملُه إن شاء الله.» (کافی ، ج4، ص314، ح1). امام کاظم علیه السّلام نیز در پاسخ علی بن مغیرة که در ماه رمضان به روح یکایک معصومین علیهم السّلام یک ختم قرآن هدیه می نمود، فرمودند: « لَکَ بِذلِکَ أن تَکُونَ معَهُم یَومَ القیامة.» « پاداش تو به خاطر این کار آن است که با ایشان در روز قیامت باشی.»

2. در زیارت آل یس- که از جانب خود آن حضرت آمده است- به ایشان عرض می کنیم: «اَلسَّلامُ عَلَیکَ یا بابَ الله وَ دَیّانَ دینِه» « سلام بر تو ای درِ خدا و نگهبان دین او.».امیرالمؤمنین علیه السّلام نیز در وصف برخی از شؤون الاهی خویش فرمودند: « ... أنَا یَدُ اللهِ المبسوطةُ علی عباده بالرّحمة و المَغفرة...؛ من دست گشاده ی خدا هستم که به سوی بندگانش به رحمت و مغفرت باز شده.»التوحید ،ص165،ح2.

3. امام صادق علیه السّلام : « هر گاه به کنار قبرها رفتی ،قُل هُوَ اللهُ أحَد را یازده بار بخوان و آن را برای ایشان هدیه کن. پس روایت شده که خدا به تعداد مردگان (آن قبرستان) بخواننده ثواب می دهد.» بحارالانوار ، ج102، ص300، ح26 به نقل از مصابح الزّائر.

4. امام رضا علیه السّلام : « هر که به سوی قبر برادر مؤمن خود بیاید و سپس دست خود را بر قبر او بگذارد و هقت مرتبه إنّا أنزَلنا بخواند، از روز ترس بزرگ (قیامت) در امان خواهد بود.» کامل الزیارات ، صص333-334،ح3.

5. وسایل الشیعه، ج8، ص147، ح2.

6. این پول چیز عجیبی است. معطّل نشو، که جان ما دنبال پولمان است! هر جا که پولت رفت، دلت هم می رود! باور نداری؟! امتحان کن: یک قالیچه یا لوستر بخر و تقدیم این مسجد کن. وقتی چنین کردی، هر شب دلت می خواهد برای نماز به همین مسجد بیایی و یک نگاهی هم به آن قالیچه یا چراغت بیاندازی! از خودت خوشت می آید که: بَه بَه! الحمدالله. این من بودم که این چراغ یا فرش را دادم به مسجد.یک مقدار پول دادی؛ حالا دلت به دنبال آن است.

7. (الَّذِینَ یُنفِقُونَ أَموالَهُم فِی سَبِیلِ اللهِ ثُمَّ لا یُتبِعُونَ ما أَنفَقُوا مَنَّا وَ لا أَذیً لَهُم أَجرُهُم عِندَ رَبِّهِم وَ لا خَوفٌ عَلَیهِم وَ لا هُم یَحزَنُونَ؛ آنان که دارایی خویش را در شب و روز و آشکار و نهان انفاق می کنند، نزد خداوند پاداش دارند و هیچ حزن و هراس بر آنان نخواهد بود.)(سوره ی بقره (2): آیه ی 274)

8. کار اندکی که مداوم باشد بهتر از زیادی است که مداوم نباشد.(نهج البلاغه ، حکمت 436)

نویسنده:عنایت مهدوی

منابع: 

کتاب بهار دل ها